. go to top icon

Κάρτες Ήχου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ



Για να εκμεταλλευτούμε τα computer για μουσική παραγωγή,πρέπει να κατανοήσουμε πως ο ήχος εισέρχεται κι εξέρχεται από το μηχάνημα. Είτε η μουσική είναι ηλεκτρονική, είτε ηχογραφούμε live μία ολόκληρη ορχήστρα, σκοπός μας είναι να πετύχουμε τον καλύτερο δυνατό ήχο και η σωστή επιλογή της κάρτας, θα κάνει μεγάλη διαφορά. Σ’αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε έως ένα βαθμό την τεχνολογία, τις ενώσεις και κάποια βασική θεωρία για τις κάρτες ήχου, ώστε να σας βοηθήσουμε να κάνετε την κατάλληλη επιλογή, αναλόγως της δουλειάς για την οποία χρειάζεστε την κάρτα.

Οι κάρτες ήχου έχουν αποκτήσει τεράστια σημασία τα τελευαταία χρόνια γιατί σε ένα μόνο μηχάνημα έχουμε μετατροπή του σήματος απο αναλογικό σε ψηφιακό (A/D) κατά την ηχογράφηση , απο ψηφιακό σε αναλογικό (D/A) κατά την ακρόαση του υλικού, πολλές κάρτες έχουν ενσωματωμένους προενισχυτές μικροφώνου (MIC PRE) αλλά και κονσόλες διαχείρησης των σημάτων και των συνδέσεων.

Όπως γίνεται κατανοητό αντικαθιστώντας πολλές φορές ξεχωριστά εξωτερικά μηχανήματα η σημασία της ποιότητας όλων αυτών των σταδίων είναι τεράστιας σημασίας.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ


Οι κάρτες ήχου εισάγουν κι εξάγουν τον ήχο από το computer.Για να καταλάβει το computer τον αναλογικό ήχο, πρέπει να τον διαβάσει στην δικιά του γλώσσα, η οποία είναι η δυαδική. Η μετατροπή του ήχου γίνεται με την κάρτα ΄ήχου, ‘’φωτογραφίζοντας’’ τον ήχο, διαδικασία γνωστή ως sampling.Για να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα του ήχου, η κάρτα κάνει το sampling πολλές φορές το δευτερόλεπτο. Για παράδειγμα η συχνότητα δειγματοληψίας-γνωστή ως ‘’sampling rate’’ –ενός CD είναι 44.1kHz,δηλαδή 44.100 φορές το δευτερόλεπτο. Άλλος ένας παράγοντας πέρα από την ταχύτητα δειγματοληψίας, είναι το μέγεθος/ανάλυση του ίδιου του sample,το οποίο μετριέται σε bits.Η standard ανάλυση των audio CDs είναι 16 bits. Η ποιότητα της μετατροπής εξαρτάται κυρίως από τους κονβέρτορες που περιέχει η κάρτα. Άλλος ένας σημαντικός παράγοντας, είναι ο χρονισμός που παρέχει το clock της κάρτας. Όσο πιο σταθερός είναι ο χρονισμός, τόσο πιο καλή είναι η ποιότητα του ήχου.


ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΚΑΡΤΑΣ ΗΧΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ

Yπάρχουν πέντε συνήθεις τρόποι σύνδεσης της κάρτας ήχου με τον υπολογιστή.

PCI/PCI-X(Peripheral Component Interconnect)

Παράλληλη δίοδος όπου πολλαπλές γραμμές μεταφέρουν τα δεδομένα στον υπολογιστή ταυτόχρονα(PCI – 32 lines, PCI-X – 64 lines). Η PCI δίοδος είναι μέρος του υπολογιστή και προσφέρει άμεση σύνδεση με την motherboard του υπολογιστή.

FireWire/IEEE-1394

Η FireWire μεταφέρει σειριακά τα δεδομένα μέσω ενός ζεύγους γραμμών και επιτρέπει τη χρήση σχετικά μακριών καλωδίων για την ένωση της κάρτας με τον υπολογιστή.

USB(Universal Serial bus)

Η USB μεταφέρει τα δεδομένα σειριακά, όπως και οι firewire.Ενώ οι firewire μπορούν να επικοινωνούν ανεξάρτητα μεταξύ τους,οι USB χρησιμοποιούν ένα είδος δομής δέντρου, φιλοξενούμενο από τον υπολογιστή.

CardBus/ExpressCard/PCMCIA(Personal Computer Memory Card International Association)

Θύρα επέκτασης laptop, που ανταποκρίνεται σ ε παράλληλη PCI δίοδο,αλλά σε πιο compact μορφή και με την ευχέρεια να τοποθετείς την κάρτα έξω απ’τον υπολογιστή.

PCIe/PCI-E

Αν και όμοιες με τις απλές PCI αφού τοποθετούνται απ’ ευθείας στην μητρική,οι PCIe διαφέρουν στο ότι μεταφέρουν τα δεδομένα σειριακά μέσω λωριδών και είναι 2 φορές πιο γρήγορη από μια απλή PCI.

 

ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΤΑΧΥΤΗΤΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ

 

  • FireWire 400 - up to 400 megabits per second (Mbit/s)
  • FireWire 800 (1394b) – up to 800Mbit/s
  • USB 1.1 – up to 12Mbit/s
  • USB 2.0 - up to 480Mbit/s
  • PCI (32bit/33Mhz) - 133MByte/s (1066Mbit/s)
  • PCI-X (64bit/133MHz) - 1066MByte/s (8528Mbit/s)
  • PCIe x1 (1 Lane) - 250MByte/s (2000Mbit/s) 
  • PCIe x16 (16 Lanes) - 4000MByte/s (32,000Mbit/s)

Οι τιμές που δίνονται είναι οι θεωρητικά maximum τιμές που μπορεί να επιτευχθούν. Στην πράξη είναι πιο χαμηλές, ωστόσο μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε για πρόχειρες συγκρίσεις.

 

 

 


DRIVERS

Oι drivers είναι software το οποίο είναι υπεύθυνο για την ομαλή επικοινωνία μεταξύ της κάρτας ήχου και του recording software. Οι standard drivers για PC είναι πλέον οι ASIO,ενώ για MAC oι CORE AUDIO.

LATENCY

Για να ταξιδέψουν τα δεδομένα από τον έξω κόσμο, μέσα στον υπολογιστή, να γίνει η μετατροπή από αναλογικό σε ψηφιακό και να επιτευχθεί 

η επικοινωνία με το recording software μέσω των drivers, χρειάζεται χρόνος. Το λεγόμενο latency. Το latency γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο απ’το γεγονός ότι πρέπει να ρυθμίζεται ώστε τα δεδομένα που μπαίνουν στον υπολογιστή, να μην έχουν απώλειες ή να χάνουν την ροή τους. Αυτό γίνεται με την βοήθεια των buffers. Όσο πιο μεγάλος ο αριθμός των buffers,τόσο πιο μεγάλος ο όγκος δεδομένων που μπορεί να διαχειριστεί ο υπολογιστής, αλλά και τόσο πιο μεγάλο το latency.Αν θέλουμε να ελαχιστοποιήσουμε το latency και ο όγκος δεδομένων που πρέπει να εισέλθει, είναι μεγάλος, τότε θα πρέπει ο υπολογιστής να δουλέψει αρκετά περισσότερο. Σ’αυτή την περίπτωση αν ο υπολογιστής εξαντλήσει την επεξεργαστική του ισχύ, θα έχουμε pops και clicks στον ήχο. Στους σημερινούς υπολογιστές το latency κυμαίνεται στα 3ms και δεν αποτελεί πρόβλημα για την ηχογράφηση οργάνων και φωνητικών. Πρόβλημα μπορεί μόνο να συναντήσουμε σε περίπτωση που γράφουμε midi, χρησιμοποιώντας σε πραγματικό χρόνο ‘’βαριά’’software synthesizers που καταναλώνουν αρκετή υπολογιστική ισχύ.

ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ

Οι κάρτες ήχου έρχονται με διάφορες αναλογικές και ψηφιακές συνδέσεις

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ

S/PDIF (Sony/Philips Digital InterFace) δημιουργήθηκε από τις δύο εταιρείες όταν πρωτοβγήκε το CD.Μεταφέρει 2 κανάλια εώς 24bit/192kHz μέσω ομοαξονικού καλωδίου ή οπτικής ίνας. Μπορεί επίσης να μεταφέρει κωδικοποιημένο surround ήχο.

AES/EBU (Audio Engineering Society/European Broadcasting Union).Η professional εκδοχή του S/PDIF. Μεταφέρει data έως 24bit/192kHz μέσω balanced XLR καλωδίων ή πολύ σπάνια μέσω ομοαξονικού. Κάθε καλώδιο μεταφέρει 2 κανάλια.

ADAT (Alesis Digital Audio Tape).Μεταφέρει μέσω οπτικής ίνας 8 κανάλια έως 24bit/48kHz, ή σε S/MUX mode (Sample Multiplexing) 4 κανάλια στα 24bit/96kHz και 2 κανάλια στα 24bit/192kHz.

TDIF (Tascam Digital Interface). Mεταφέρει μέσω ειδικού πολυκαλωδίου 8 κανάλια έως 24bit/96kHz Word Clock Mεταφέρει το clock pulse του master clock,πράγμα πολύ σημαντικό σε setup με παραπάνω από μία ψηφιακές συσκευές. MIDI (Musical Instrument Digital Interface).Μεταφέρει πληροφορίες έλεγχου παραμέτρων.

ΑΝΑΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ

Line Inputs/Outputs

Σύνδεση κατάλληλη για synthesizers, mixers, CD players κ.α. σε balanced (+4db)και unbalanced(-10db) σήμα. Τα πιο συνηθισμένα βύσματα που συναντάμε στις line συνδέσεις, είναι τα ομοαξονικά/RCA (unbalanced),τα jack (balanced ή unbalanced) και τα xlr (balanced και σπάνια unbalanced).

Mic Inputs (Είσοδος Μικροφώνου)

Είσοδος όπου τo σήμα του μικροφώνου που είναι υπερβολικά ασθενές δρομολογείται σ’έναν ολοκληρωμένο προενισχυτή μέσω balanced XLR καλωδίου ή πιο σπάνια jack balanced. Οι περισσότερες κάρτες διαθέτουν και phantom power το οποίο απαιτείται από τα περισσότερα μικρόφωνα υψηλής ποιότητας. Instrument Inputs Είσοδος με υψηλή αντίσταση, ειδική για να συνδέουμε απ’ευθείας κιθάρες και μπάσα, αλλά και παλιά synthesizers (τα σύγχρονα synthesizers έχουν line level έξοδο). ‘

¨Εξοδος Ακουστικών

Έξοδος με ενίσχυση ειδική για ακουστικά. Inserts Είσοδος – έξοδος με stereo jack για δρομολόγηση του σήματος σε εξωτερικό επεξεργαστή, όπως compressor και equalizer. H έξοδος είναι ακριβώς μετά την προενίσχυση του μικροφώνου και η είσοδος(η επιστροφή από τον εξωτερικό επεξεργαστή) ακριβώς πριν τον analogue to digital κονβέρτορα.

ΑΛΛΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

Κάποιες κάρτες ήχου προσφέρουν έξτρα λειτουργίες, όπως δικό τους DSP μίκτη μέσω του οποίου μπορούμε να δρομολογούμε το σήμα και να κάνουμε monitoring με μηδενικό latency,εκμηδενίζοντας έτσι την ανάγκη για χαμηλά buffers στο recording software,με αποτέλεσμα να γλυτώνουμε υπολογιστική δύναμη.Επίσης πέρα από τον μίκτη, κάποιες κάρτες προσφέρουν και dsp effects .